Эркакнинг суйгани

• 

Подробности

Бўлим: Ҳикоялар

Чиққан санаси: 02 Сентябрь 2013

(Нашр қилинган санаси)

—Ҳей, бола! Хотин дегандан доим бир бош баланд юриши керак! Сен паст келганинг сари, унинг осмонга сакрайди…
—Сен хотин кўриб, кўрмагандексан! Кўзингни оч, уйлантириб қўямиз! Маза қилиб яшайсан! Тахту бахтингни кўриб аламидан куйиб ўлсин!
—Сен шу гўдакка ишоняпсанми? Кўзингни оч, уйлантириб қўямиз! Маза қилиб яшайсан! Тахту бахтингн кўриб аламидан куйиб ўлсин!
—Сен шу гўдакка ишоняпсанми? Эрта-индин ақлини танишса, ҳамма қилганларингни, кўрсатган меҳр-оқибатларингни шамолга учириб, «онажоним»лаб кетади. Қиз — онаники!
Ғуломжонга ким нималар демади! Онасидан тортиб укасигача бошидан тупроқ сочишди. Эркаксан, эркак, дея ҳамиятини уйғотмоқчи бўлишди. Улар кўп нарсани билишарди, кўп нарсани айтшиди. Аммо бир ҳақиқатни билишмади: ёк билишса ҳам тушунишмасди: Ғуломжон Ҳури қизни севарди! Гарчи бу гап бугунги замонда анча кулгили туюлса ҳам бор ҳақиқат шу: худди Фарҳод Ширинни севгандай, Мажнун Лайлини севгандай севди.
Қайсидир йигитлар муҳаббатидан хижолат чекади, тенгдошлари устимдан кулади, деб яшириб-яшириб севади. Аммо Ғуломжон Ҳуриқизга соядай эргашиб юришини бировдан сир тутмади.
—Сендан тиш дўхтири чиқмайди. Ҳуриқиз довюрак қиз. Сен унга эргашиб, тиш дўхтири бўламан, деб овора бўлиб юрма! — Ғуломжонга камида юзта одам шундай дегандир. Аммо у қулоқ солмади?! У Ҳуриқизни битта кўриб, ошиқ бўлганидан буён дунёни шу қизнинг рангида кўрарди.
—Йўқ, одам қилган ишни одам қилади. Тиббиётга кирсам… ҳар кун Ҳуриқизнинг йўлидан чиқиб турсамгина мени кўради. Меҳр кўзда, дейдилар… Ғуломжон бир йил йиқилди, иккинчи йил йиқилди. Ҳуриқиз учинчи курс бўлганида киради…
—Ғури, қурбақанинг ишқи маликага тушибди-да. Пачоққина бўлса… Қоп-қора унинг устига… Ўз ҳаддини билса бўларди…
—Қўявер, ўртоқ, «югур!» десанг Қўҳиқофгача югуриб келади. «Топ» десанг анқонинг уруғиниям топади. Битта шунақаси керак-ку ҳар қизга… Ҳуриқиз эса кўнглини бировга очмасди. У ўртоғининг гапига ҳам, бу ўртоғининг гапига ҳам кулиб қўя қоларди.
—Писмиқсан-а, йигитларни сочингга илаштириб юрасан, Ғуломжонни ростакам Ғулом қилдинг…  Қизларга гап бўлса бас. Улар жуда ҳаддиларидан ошиб кетишсагина Ҳуриқизнинг қоши чимирилди.
—Сен барибир унга тегмайсан-ку, хоннинг ўғлини кўзлаб юрган бўлсанг керак. Ипни узиб ташла! — дея аччиғи келган қизлар ҳам бўлди. Ҳуриқиз эса сукут сақларди. У Ғуломжон вокзалдами, бировникидами ишлаб, топиб келган пулларига сотиб олган концерт, спектакл чипталарини чиройли қилиб рад қиларди.
—Ёлғиз… ўзимга ноқулай… Ғуломжон кейинроқ бунинг ҳам йўлини топди. Ҳуриқизнинг ўртоқларига ҳам қўшиб чипта оладиган бўлди. Энди Ҳуриқиз қизлар, йигитлар даврасида кинога ҳам, концертга ҳам борарди. Ғуломжон бундай пайтларда Ҳуриқизга ортиқча гап-сўз қилмасди. Аммо меҳр-муҳаббатини ҳам сир тутмасди. Бу меҳр-муҳаббат, айниқса, талабаларни дала ишларига олиб чиққанда билинар эди. Баъзан ҳар курсни алоҳида-алоҳида жойларга юборар, Ғуломжон эса кунига кунора тоғ, қир ошиб ўзларининг макон-жойларидан Ҳуриқизни кўргани келарди. Ягона пайти бўлса, жўягининг олдидан тушиб келар, пахта терими бўлса, эгатда турган тўла этакларини хирмонга кўтариб чиқиб, торттирарди. Учинчи курсда Ғуломжон кўринганда унча-мунча гап-сўз қиладиган, хохолашиб кулишадиган йигитлар, қизлар тўртинчи курсга келиб, бу йигитнинг келиб-кетишига табиий қарайдиган бўлиб қолишди.
—Ҳа, Ғуломжон, келинг, тузукмисиз? — дея сўрашадиган ҳам бўлишди.
Қизиғи шундаки, Ғуломжон Ҳуриқизга:
«Мен сени севаман»га ўхшаш гап қилмас, ундан ҳеч қандай жавоб ҳам кўтмасди. Гўё унинг учун бу дунёда Ҳуриқизнинг борлиги, у билан гапирашаётгани, келганида кўксидан итармаётганининг ўзи бахт эди.

* * *

Бундай бўлишини ҳеч ким кутмаган эди. Ҳатто, Ҳуриқизниг ўзиям… Тўрт баҳор, тўрт ёз, тўрт кўз ўтиб, шунча меҳр-муҳаббати эвазига Ҳуриқиздан ҳеч нарса сўрамаган йигитнинг бирдан исён қилиши кимнинг хаёлига келибди?! Гап шундаки, вилоятдан аспирантурага келган йигитлардан бирининг Ҳуриқизга авва кўзи, сўнг кўнгли тушиб, атрофида айлана бошлади. Бундан, табиийки, ҳаммадан аввал Ғуломжон хабар топди.
—Вой, Ғуломжон-ей, ичидан пишганэкан, индамай юрган билан. Анови Рустами достондай йигитни тўсиб, «Агар Ҳуриқизга яқинлашсанг, сўйиб кетаман», дебди-я…
—Йигитгина ҳам ботир экан, «қизбола учун пичоқлашиш уят ҳисобланмайди. Олишсак, олишаверамиз, аммо олдин у қиздан сўрайлик-чи, қайси биримизга кўнгли бор экан?» — дебди.
«Сўрамаймиз. Бугун бўлмаса эртага барибир кўнглини оламан. Худойим катта муҳаббатни бежавоб қўймайди. Сен чеккароқда юр, бўлмаса ёш жонингга жабр қиласан, — дебди…
Ғуломжон билан Ҳуриқиз орасидаги муҳаббат савдоларининг «айтди-деди»лари яна овозлана, авжлана бошлади. Тиббиётда ўқиш осон эмас. Жонини еб ўқийди ўқиганлар. Аммо Ғуломжоннинг ити ўша Рустами достондай йигитни пойлаш бўлиб қолди. Гоҳ Ғуломжоннинг пешонаси ғурра бўлиб, кўзи кўкарди, гоҳ ўша йигит — Заҳриддиннинг…
—Ҳури, бунга ичинг океан экан сенинг… Шу иккови бир-бирини бир бало қилиб қўйишади, деб қўрқмайсанми? Ё униси, ё бунисини танла-да!
Ҳуриқиз оқзи ботирроқ қизлардан бир-икки бор шундай танбеҳ эшитса ҳам, одатига, кулиб қўя қолди.
—Бу — тақдирнинг иши. Тақдиримда нима ёзилган бўлса, шу бўлади. Мен на уларга, на бошқага «ҳа» деганим йўқ, демайман ҳам…
Ғуломжон Ҳуриқизга:
—Сен нега Заҳриддиннинг юборган гулдастасини олдинг ёки бошқа шу тарздаги айбловларни қўймасди. Бор исёни, бор қирши лигини Ўаҳриддинга қиларди. Бу муҳаббат савдоларининг қандай тугашини ҳар ким ўзича бичиб-тўқирди… Тўқсон фоиз «башоратчи»лар:
—Ҳуриқиз Ғуломга тегмайди! — дейишарди. Аммо Ҳуриқиз институтни тугатиб, Ғуломжонларнинг қишлоғига йўлланма олганини эшитганлар тилини тишлади.

* * *

Тўй! Учтагина сўзини шунчалар катта завқу шукуҳибор эканини Ғуломжон ўша кунларда ҳис этди. «Қувонч ғурур йигитни шунчалар чиройли қилиб, баландлатиб юборар эканки, Ғуломжонни танимай қолдик», дейишди дўсту ёронлари. Ҳуриқиз эса аввалдан ҳам пари.
—Бу қиз бекорга бу йигитни танламади. Бу қизда бир сир бор, — дейишди уларни яхши билганлар.
Ўа, сир бор эди. Аммо бу сир Ҳуриқизнинг ўзигагина аён эди. Ўамма гап Заҳриддинда эди. У дўсту ёрлари орасида:
—Шундай гулрухсор қиз шунақа пачоқ йигитга тегармиди?! У ёқ, бу ёққа югуртириб юрибди-да. Мен ҳам ҳозирча тек қўйиб турибман. Ҳури ақлли қиз. Ўзига гард юқтирмайди. Умидвор бўлиб юраверсин. Бир кун оғзининг сўлагини оқизиб қолади, — дебди. Ҳуриқиз бу гердайишни эшитиб ёмон бўлди. У… ўзининг Ғуломжонни севмаслигини, кўнглининг туб-тубида ўзини унга раво кўрмаслигини биларди. Аммо у беш-олти йилдан буён иссиқ-совуққа қарамай уни севиб келаётган, ҳар қандай шароитда ундан топмаган бу йигитни ботиний бир ҳурмат билан қадрларди. Заҳриддиннинг гаплари унинг ҳамиятига тегди. «Тўғри, ташқи кўриниш… барибир аҳамиятсиз эмас… Менинг кўзимга Заҳриддин чиройли кўринган эди… Аммо… унга эмас, Ғуломга тегаман…»
Ҳуриқизнинг сўнгги қарори шу бўлди. У бу хабарни эшитганида Заҳриддин оғриқдан кўкаради, Ғуломжон эса осмонга учади, деб ўйлаган эди.
—Вой, аҳмоқ қиз-ей… — дебди Заҳриддин. Ғуломжон эса:
—Сени шунча йил қийнаб-қийнаб энди хўп, дебди-да. Бир балоси бўлмасин тағин… деган онасига кўзларини катта-катта очиб қараб қолибди…
…Ҳуриқиз ҳафта, ўн кун меҳр ичида очилган атиргулдай қирмизланиб юрди. Ғуломжон, иложи бўлса, деразадан хотинига  эсаётган салгина шабадага ҳам қалқон бўлгиси келарди. Саҳарда туриб ҳовлини бирга супиришар, нима иш қилса, ёнида эди. Аввал овсини чақди:
—Ўамманинг ҳам эри суйиб олсин экан-да… Қайноғангиз қачон бирорта кийимимни қўлимга олиб берганини эслай олмайман. Тавбангдан кетай, деразадан кўзим тушди: сочингизни ўряпти…
—Бировларнинг деразасидан қараманг-да… Ҳуриқиз жилмайиб айтса-да гап билан узиб олди.
Сўнг гал қайнонасига келди. Ҳуриқиз: Бундай меҳрибон йигитнинг онаси ҳам меҳрли бўлади, деб ўйлаган эди. Аммо у ҳар қадамда Ҳуриқиздан ўғлини қизғанар эди.
—Нега сен тоғора кўтариб юрибсан?! Мағзавасини ўзи тўкса бўлмайдими? Ўеч жаҳонда эркак киши ҳам кир ёядими? Қўй-ей, улама соч тақишинг қолди…
Ғуломжон онасининг гапларини жиддий қабул қилмас, жилмайибгина қўя қоларди. Аммо бу гаплар Ҳуриқизга чаён чаққандай ёмон таъсир қила бошлади. Бу орада Ҳуриқиз ишга, Ғуломжон ўқишга кетди.

* * *

Энди бу дамлар Ғуломжон учун ширин хотираларга айланган. Ҳуриқиз: «Совчингини юбораверинг», деганидаёқ юрагида бир ҳадик уйғонган эди. У: «Оллоҳ қалбимдаги меҳр-муҳаббатга яраша мукофот берди», деб суюнса-да, қувончларининг остида бир ҳадик қолди. Бу ҳадик Ҳуриқиз унинг хонадонига «ёр-ёр» билан келиб, ҳовлисида қумри қушдай учиб-қўниб юрганида ҳам бор эди. Шунинг учун келинойилари, опа-сингиллари, ҳатто, онасининг қалампир сепилган тили хотинига чўзилган пайтлари ҳам Ҳуриқизни ошқора ҳимо қиларди.
«Хотинпараст», «Хотинқули» дея отилган таъна тошларига кўксини тутиб берар, оғриғини сира билдирмасди.
—Онамизга парво қилманг, Ҳури. Дадамиз уларга бир умр «хотиним» деб қараганлар, холос.
«Болаларимнинг онаси», деб қараганлар. Назаримда, шундан феъллари тор бўлиб қолган. Аёл эрининг меҳр мамлакатида яшаса, маликалардай яшайди. Сиз менинг кўзларимдан бошқасини кўрманг, сўзларимдан бошқасини эшитманг…
Ҳуриқиз бир-икки кун эрининг ана шу гапларига суяниб яшарди. Худди шундай кунлардан бири эди. Ҳуриқиз, одатдагидай, ишдан келиб, чой ичар-ичмас, томорқасига чиққан, ўтган йили кунгабоқардан қолиб кетган илдизларни қўпориб, кетмон билан жўякларни текислаётган эди. Ғуломжон ўқишдан келиб қолди. Шанбадан бошқа кун бевақт келгани учун онаси кўнди:
—Тўйнинг ўзи бўлгани йўқ. Хотинингнинг топганини рўзғорнинг узилган жойларига ямаймиз, десак, ҳаммаси сенинг йўлингга кетяпти. Ўадеб бузоғи уйда қолган гавмишга ўхшаб югураверасанми?!
Бу гапларни-ку ҳуриқиз эшитмади. Эрини кўриб суюниб кетди.
—Вой, қўнғироқ қилиб қўйсангиз бўлмасмиди? Ўқишдан келяпсиз, қорнингиз карнай чалиб ётгандир, юринг уйга… — деди. Онасининг авзойи ўзига маълум Ғуломжон:
—Йўқ, қорним тўқ, келинг, сизга ёрдам бераман, — деб Ҳуриқизнинг қўлидан кетмонини олди.
—Керакмас, — дейишга қарамай у эрига чой-пой дамлаш учун ҳовлига келди.
—Она, ўғлингиз ўқишдан узилиб келгандир… Иккита тухум ташлаб берай деб келдим… — деганини билади, қайнона сув сачраган ёғ қозондай чирсиллаб юборди.
Ўғлимга ғиди-биди қилгандирсиз-ку, ҳафта тугамай югуриб келибди. Биз кирза этиклар кийиб, ариқлар қазганмиз. Мана шу иморатга қайнотангиз лўмбоз босганида ҳарна пул тежалади, деб лойини ўзим узатиб берганман. Иккита жўякнинг илдизини суғориш иш бўптими? Тухум, тухум дейсиз… Ўзи тухумсиз ҳам сизга меҳр-муҳаббати қайнаб ётибди-ю, яна нима қиласиз унинг қонини қиздириб?!
Ҳуриқиз кўзларини катта-катта очиб қайнонасига бирпас қараб турди-да, тухум турадиган саватдан иккита тухум олиб, ўчоқбошига юрди. Қайнона кутилмаганда югуриб келиб, қўлига ёпишди. Энди Ҳуриқиз ўзини босолмай қолди:
—Болангиз-ку, она, ўз жигарингиз-ку. Сизга нима бўлди?.. Ўғлингиздан сўранг, мен у кишига «кел» дебманми…
—Ўа, ўғлимдан сўратиб, орага гап қўшиб, она-болани айирмоқчисиз! Ўзи аллақачон меҳрли ўғлимнинг меҳрини совутиб бўлдингиз! — дея аюҳаннос сола бошлаган эди, Ҳуриқиз барибир қўлидаги тухумни қўймади. Газни ёқиб, товага ташлади. Чойни ҳам қўйди. Ўалати, қайритабиий бир ҳолатга тушган қайнона келиб товага ёпишди. Тованинг тутқичи қораси куйдирилганда куйиб кетгани учун ичидаги темири айланадиган бўлиб қолган эди. Қайнона учидан ушлагани учун тутун айланиб, қайноқ ёғ вишиллаётган тухум билан унинг оёқидан қуюлиб кетди.
—Вой, она-ей… деганини билади қайнона қўлидаги товани жонҳолатда Ҳуриқизга қараб отди… Катта келин уйдан чиқиб, додлади.
—Ғуломжон, келинг-ей, онамни ўлдириб қўяди!
Бу қичқириқни қўни-қўшни эшитди…
Қайнонанинг оёқларидаги жароҳат ҳам, Ҳуриқизнинг юзидаги излар ҳам кетди. Аммо қайнона-келин орасидаги муносабат чигаллашгандан чигаллашаверди. Ҳуриқиз индамай кўрди, гап қайириб кўрди… Йўқ, ҳатто, унинг ҳомиладорлиги ҳам қайнонанинг ғазабини жиловлай олмади.
…Ҳуриқиз чидаганча чидади-ю, барибир кетди.
«Опангиз сизни ҳеч қачон менга бериб қўймайди. У менга ўзидан зиёд меҳр қўйганингизга ҳеч қачон чидай олмайди. Сиз онангизни севадиган аёлга уйланинг…» Ҳуриқиз бу гапларни эрига кўз ёшсиз, аммо қатъий қилиб айтди.
Ғуломжон Ҳуриқизнинг ришталарни бутунлай узиб кетишига чидай олмасди, у қизчасига ёпишди.
—Олиб кетсин, итдан бўлган қурбонликка ярамайди! Туққан боласи сичқондай — одамбўладими, йўқми? Қайнонанинг ҳайқириғи ҳар галгидай Ҳуризоданинг ҳам ғазабини қўзиди.
—Ташлаб кетаман! Гўдак ҳар йиғлаганда… Сизнинг виждонингиз азоблансин!
…Ҳамма «Ҳури келин аччиқ устида кўкракдаги гўдагини ташлаб кетди, қайтади», деб кутди. Йўқ, қайтмади. Ҳуриқиз жон-жаҳди билан ишга киришиб кетди. Акалари кўмагида хусусий тиш даволайдиган поликлиникага очди. Ғуломжон қизалоғи Ойбодомни кўтариб, ҳар замонда хотинини кўргани борарди. Қизалоқ отасига ёнишар, онасини ўтсирарди.
Мадомики менга бермас экансиз, нима қиласиз жигаримни эзиб буни олиб келиб? Ҳуриқиз баъзан шундай эътироз билдирар, баъзан чидолмай кўзёш қиларди. Ҳуриқиз эр йимдан чиқиб кетгач, бир-икки кунда алами босилиб, боласини олиб кетмоқчи бўлганида Ғуломжон:
—Агар Ойбодомни олиб кетсанг, ўзимни унинг беланчагининг арқонига осаман, — дейди. Ҳуриқиз эри учун айрилиқнинг нима эканини билади. Шунинг учун юрагини юлгандай қилиб боласини қолдириб кетади.
Аввал қайнона қизалоқни қўлига ҳам олмади:
—Гўдакда нима айб? Бегуноҳ бир жон бўлса… — дегувчиларга: —Ўша ёмон келинимнинг иси келади ундан. У мени боламдан айирмоқчи эди. Худо чевар-да, боласидан айириб қўйди, — дея гапириб юрди. Аммо Худо бошқа тарафдан ҳам чеварлик қилганини қаранг… Қизалоқ аста-секин қайнонанинг беш ёшлигида нобуд бўлган қизчаси Ойхуморга кунма-кун эмас, соатма-соат ўхшаб борарди. Кўзлари мунчоқдай қоп-қора, қошлари қайрилма қизалоққа гоҳ уйдаги келинлар, гоҳ уларнинг расида қизлари ёрдамлашмоқчи бўларди. Аммо Ғуломжон болани ҳеч кимга бийлатмасди.
—Вой, Худойим-ей, қайнижон, у қиз бола-ку, — дея зорлансалар ҳам бировга бермасди.
Мижозларини ҳам Ойбодом ухлаган соатларда қабул қиларди.
—Бир қарасанг туппа-тузук тиш дўхтири… Аммо нақ девонанинг ўзи… — дегувчиларни гўё эшитмаганга оларди…
Ғуломжонга-ку одамлар ажабланмай қўйишган эди, аммо унинг онасига ажабланувчилар кўпайди.
…Ҳеч ким кутммаганида у қизалоққа ийди.
—Шундай қизни қандай кўзи қийди-я… Бола кўр қилмайдими? — дея аввал қарғаниб-қарғаниб қизалоққа қўл чўзди. Ғуломжондан бошқага отасининг амридан сўнггина ётсираб, ётсираб борадиган қизалоқ ҳам бувисига гуруч тишларини кўрсатиб илжаядиган бўлди.
—Вой тавба-ей, қон тортади-да… Онасининг гоҳ шундай деб, гоҳ индамай қизалоқни бағрига босган пайтларида аввал Ғуломжон шу атрофда юрар, бир кўзи боласида бўларди. Унинг хавотир, ҳадигини она ҳам тушунарди, шекилли, индамасди. Аммо қизалоқнинг ўзи ҳам ўзини бувиси бағрида хотиржамроқ ҳис қилаётганини кўрган ўуомжон ҳам аста-аста ишига кўпроқ вақт ажрата бошлади.
—Қизинг оқ-қорани ажратяти, болам. Мени ҳам боғлаб қўйгани йўқ… Эрта-индин кўзим юмилса… бунингнинг яна кўнгли ярим бўлиб қолади. Ота — барибир ота, у она бўлолмайди, уйлан, болам… Сен дунёга келиб, йигит бўлиб шу …Ҳуриқиздан бошқасини кўрмагансан. Шунинг учун бошқа биров унга ўхшамайди, деб ўйлайсан. Ўолбуки, ҳамма хотин — бир…
Ўйламасанг, икки кўзим очиқ кетади… Ғуломжоннинг онасининг бағри ҳам, овози ҳам юмшаган эди.
Ғуломжон бунақа гапни онасидан ҳам, бошқалардан ҳам юз, минг марта эшитган эди. В юз, мингинчи марта жавоб қилмади. Чунки у биринчи айтилишдаёқ:
—Овора бўлманглар… Менинг хотиним бор: мен талоқ қиламагнман, у сўрамаган… — деган эди…

* * *

—Ҳуриқиз опа, қайнонангиз келди?
Ҳуриқиз сакраб ўрнидан турди. Иши ишида қолди. У қайнонам қизимни олиб келди ва ниҳоят эримни уйлантирадиган бўлишибди, деб ўйлади.
—Қизим ҳам борми? — Ҳуриқиз ҳамширасига умидвор тикилди.
—Йўқ, ёлғиз ўзи…
Ҳуриқиз бўшашиб кетди…
—Кабинетингизда кутиб ўтирибди… Чой қуйиб бериб келдим… Ҳуриқиз каридорда навбатда ўтирган — бири жағини ушлаган бошқаси «оқ»лаган тиши оғриқлар ёнидан ўтиб, «Бош шифокор» ёзувчи эшик олдида кўксини тўлдириб нафас олдида, кирди. Эшитилар-эшитилмас салом берди: «Озиб, кўзлари киртайиб қолибди, деб ўйлади…
—Биламан, мендан кўнглинг қолган. Эртаклардаги ялмоғиз кампирни ёмон кўргандай ёмон кўрсанг керак… Аммо сени деб бировга қайрилиб қарамаган ўша бардошли эркакни ментуққанман. Шунинг учун уйга қайтасан…
«Ўша-ўша, отдан тушсаям эгардан тушмайди…»
—Сизга ҳеч даъвойим йўқ… Қизимни берсаларинг бўлди… Эрим… ўғлингизни ҳам ўйлантираверинг. Кўнади, кўнмай… қаёққа боради… Ҳуриқизнинг гаплари пойма-пой эди… Қайнона узоқ жим қолди.
У узун йўлда ғурурини синдирмасдан айтиладиган гапларни ўйлаб келган эди. Биринчи жумладаноқ бошқача жавоб эшитди. Хонага жимлик чўкди. Қайнонасининг ҳансираб олган нафаси эшитиларди, холос.
—Ҳуриқиз… неварам…нинг бағри бутун бўлишини хоҳлайман… У… энди…
«Ойим қани менинг?» деб сўраяпти…
Қайнонанинг овозига йиғи аралашди. …Ҳуриқиз эшикка суянганича турарди:
—Мен… Ғуломнинг, ўғлимнинг қалби вайрон бўлганини билиб ҳам… сенга келмаган эдим, чидаётган эдим. Аммо… неварамга чидамайман… Қайнона ошкор йиғлай бошлади, елкалари силкитиб-силкитиб… Ҳуриқизнинг ичидан ҳам бир тўлқин келди. Аммо у йиғига ўхшамасди… Ҳуриқиз қайнонаси тараф журъатсиз бир қадам ташлади. Қайнона ўрнидан турди…

ДАВЛАТБАХТ