Фитратингни қийнама

• 

Подробности

Бўлим: Бекажон

Чиққан санаси: 14 Декабрь 2015

(Нашр қилинган санаси)

Даставвал мавзуимиз таркибидаги «фитрат» сўзининг шарҳига тўхталамиз. Бу сўз «инсоннинг табиатан яратилиши», «инсоннинг табиий ҳолати» каби маъноларни билдиради. Ёйиброқ айтганда, биров ундай туғилган, биров бундай, биров чиройли, биров яна бошқача.
Энди сенга савол: Бир жойда оқ атиргул ўсиб турибди. Сен қўлингга ҳар хил бўёқлар, агар имконинг бўлса, аёллар бўянадиган косметик бўёқлардан, «энг зўри» деб мақташадиганидан ол-да, атиргул шохларидан бирида чйройли бўлиб турган бир нечта донасидан биттасини бўя. Фараз қиламиз, сен унга маҳоратли уста рассом каби дид билан яхши ранглар бердинг. Кейин уни ўз ҳолига қолдир ва кузат ҳамда натижани атрофидаги шериклари билан таққосла. Хўш, нима бўлди? Ўша гул аввал қандай ҳолда эди-ю, кейин қандай ҳолга келиб қолди; атрофидаги гуллар қандай ҳолда-ю, у қандай ҳолда? Оддий тил билан айтганда, сен ўша гулнинг фитратини бузиб қўйдинг, ваҳоланки, сен «энг зўр» деб баҳоланадиган бўёқдан фойдаланган эдинг. Бу қилган ишинг ўзингга ёқдими? Ўша атиргулга-чи? Албатта, бу нотўғри иш, шундай эмасми?!
Мазкур ишдан ибрат олиш керак. Ээ, бир атиргул экан-ку, шунга шунчами, демагин. Чунки ўша атиргулни ҳам, сени ҳам битта Худо яратган. Яна ўзгача таърифлайдиган бўлсак, сен ҳам ўша атиргулга ўхшайсан. Шунингдек, бошқа барча инсонлар ҳам. Демак, сен билиб олдингки, фитратни бузишда ҳеч қандай яхшилик йўқ. Қиссадан ҳисса шуки, қанчадан-қанча миллионлаб аёллар ўзларининг у ер-бу ерини бўяб ёки бўятиб, фитратларини бузишаётганлигини фаҳмлаб олдинг.
Бўяладиган, пардозланадиган жойларни би-ир санаймизми, яна кўп нарсани идрок қилиб оласан?! Мана, ўзинг ҳам биладиган нарсалар:

1.    Юз (баъзан ёноқнинг ўзи алоҳида);
2.    Лаб;
3.    Кўз;
4.    Киприк;
5.    Соч;
6.    Тирноқ (баъзан оёқники алоҳида, қўлники алоҳида);
7.    Ҳош;
8.    Кавоқ.

Хўш, шунча жойни бўяш учун қанча вақт кетади, қанча бўёқ кетади, қанча пул кетади? Бу кетган нарсалар исроф эканлигини аниқ биласан-ку! Яна қанақа исроф — инсон ўзининг (бошқанинг эмас!) фитратини бузиши учун йўл қўядиган исроф. Сен ақлли қизсан, шундай бемаъни исрофларга ич-ичингдан, қалбинг тубидан розимисан? Шундай ишларни қилаётган, қилдираётган аёлларни ким шундай қилишга мажбур қиляпти? Ёки уларни шундай қадам қўйишга нима мажбурлаяпти? Кейин улар ўз фитратини қайтиб тиклай олмайдилар-ку, наҳотки тушунмасалар! Бузилган тери ва бузилган фитрат инсонни бир умр ҳар томонлама қийнаб қўйишини улар, афсуски, кеч тушунадилар. Улар ўшанда пушаймон бўлишадики: «Эҳ, бекор шундай қилибман!». Ҳозирда эса улар ақлли бўла туриб, бунга эътибор қилмайдилар; фойдали нарса учун эмас, зарарли нарса учун, бошқанинг эмас, шахсан ўзининг фитратини бузиш учун шундай нотўғри қадам қўйиб алданаётганларини билмайдилар ёки билишни истамайдилар.
Ёки хушбўйлик истагида бўлиб, доимий равишда ҳар турли атир, духи ва шунга ўхшаш нарсалар билан хушбўйланаётган, қўлтиқ тагига доимий равишда ўзининг махсус нарсаларини ишлатаётган кишилар ўзларида аста-секин қўланса ҳид пайдо бўлаётганини билиб қолишганларидан кейин, яна ҳам кучлироғини ишлатишга мажбур бўлиб қоладилар.
Бундан 10-11 йил олдин бир идорада ишлаганман. Бирга ишайдиганларимиздан бир эркак киши ва бир аёл доимо ана шундай нарсалар ишлатганликларидан уларда пайдо бўлиб қолган қўланса ҳид ҳаммага таниш бўлиб қолган эди. Натижада уларнинг келган-келмаганликлари ўзларининг чиқарган ҳидларидан билинарди, ваҳоланки улар энг замонавий кишилардан эдилар. Бу ҳам фитратни бузиб қўйишга бир мисол бўлади.
Отахон шоиримиз Абдулла Орипов ўзининг машҳур «Аёл» деган шеърида ёзади:

Баъзида тирноқлар безаги учун
Саҳардан шомгача қиласиз тоқат.
Бироқ ёрингизни кутгали нечун
Топилмас тирноқча сабру қаноат.

 (Бу бандда «тирноқ» сўзи иккита ҳамда чуқур маънода ишлатилгани учун у сўзларни ажратилган рангда ёздим).
Қизим, оқ варақдай умринг оддинда, сен қандай йўл тутасан? Ўшандай бир умр пардозланиб, бўяниб юрган танишларинг бўлса, ёки ўшандай юришни ўзига лозим тутадиган аёллар билан бемалол суҳбатлашиш имконинг бўлса, ўзинг бир гаплашиб, фикрлашиб кўр-чи, нима дейишар экан? Сўнг эса шунақа қадам қўйиш ёки қўймаслик ҳақида бирор қарор қабул қилиш ўзингга ҳавола.

Бахтиёр Муҳаммадамин