Ўқиган қиз шаҳар олиб беради...(ми)?

• 

Подробности

Бўлим: Бекажон

Чиққан санаси: 01 Апрель 2013

(Нашр қилинган санаси)

Оила  ва турмушдаги шарт-шароит, рўзғор мана шу оилани ташкил этадиган эркак ва аёлнинг кўп жиҳатларига, уларнинг ўзаро муносабатларига боғлиқ. Зеро, бир-бирини тушуниб турмуш кечириш, дунёқарашлардаги ҳамоҳанглик, кенгфикрлилик каби унсурлар бахтли яшашнинг калитидир. Кўпчилик мухлисларимизнинг талаб ва истакларини инобатга олиб, фаровон, бахтиёр оила қуриш учун ўқиш, маънавиятли инсон бўлиб, олий маълумотнинг ўрни, айниқса бу қизларнинг ҳаётида қанчалик муҳимлиги хусусида айрим юртдошларимизнинг фикрларини билиш учун мунозарага жалб этдик. Шундай қилиб, олий маълумот, диплом бахтли турмуш гаровими, деб ташланган саволга мунозарамиз иштирокчиларининг жавоблари қуйидагича бўлди:

Саодат Очилова 24 ёш, ўқитувчи:
—    Албатта! Ўқимишли, маънавиятли киши ҳаёт аччиқ-чучугини, оқу қорасини фаҳмлаган, дунёқараши кенг, ҳар бир нарсани борида қадрлай оладиган бўлади. Қолаверса, зиёли, илмли одам кўпчилик орасида юради. Кўпнинг орасида бўлган, одамлар диққат марказида бўлган киши имкон қадар хато қилишдан тийилиб юришга ҳаракат қилади.
Олий ўқув юртини тамомлаб, қишлоғимга қайтганимдан сўнг узоқ-яқиндан мени сўраб совчилар кела бошлади. Ўзимга қолса, узоққа бўлса ҳам олий маълумотли, қўлида бирор касбу кори бўлган йигитга турмушга чиқмоқчи эдим. Лекин онам, “қизим, қиз болани яқин атрофга узатилгани мъқул. Ўзинг ўқигансан, бировга муҳтожлик билмайсан. Сени ўзимизнинг қишлоққа узата қолайлик”, деб на бир ҳунари, на дипломи бўлган бир йигитга узатишди. Эрталаб мен сумкамни кўтариб мактабга йўл оламан, эрим этигини судраб кўча бошидаги қишлоқнинг бекорчи эркаклари йиғилиб, хотинидан ғийбат қилиб ўтирадиган номи “дўкон” дейиладиган лойсувоқ кулбага чиқади.
Деярли ҳар куни шу аҳвол. Эртадан кечгача қарта ўйнаб, қарзга пиво ичиб, сигарета чекиб қайтади. Мақтаниш эмас, ишим яхши, баъзи ойларда мукофот пуллари билан олти юз мингдан ортиқ даромад қиламан. Аммо турмуш ўртоғим бир ойда жилла қурса олтмиш минг сўм топмайди. Камига, қишлоқдаги дўкончалардан қарзга нафсини оромлайди. Тўғриси, курсдош дугоналаримининг олдида уятдан ер ёрилсаю ерга кириб кетгудай бўлиб ўтираман. Буниси ҳам майли, дунёқарашимизнинг номутаносиблиги орамизда жуда кўп зиддиятларни келтириб чиқаради. Қизалоғим бор. Нима ҳам қилардим, бу кунлар тақдиримда бор экан. Эрим билан ажрашсам, эл-юрт, ўқувчиларим, ҳамкасбларим олдида нима деган одам бўламан. Фарзандимнинг келажаги, обрўйим, эл орасидаги мартабамни ўйлаб, барига сабр билан чидаб келяпман. Айтмоқчиманки, турмушнинг бекаму кўст, бадастир бўлмоғида маълумотнинг, касбу корнинг ўрни муҳим. Ёш оила вакиллари ҳеч бўлмаганда бир ҳунарни ўрганган бўлмоғи шарт. Оилада келишмовчиликнинг аксари моддий етишмовчилик сабабли келиб чиқади. Шундай экан, икки ёшнинг бошини қовуштиришга чоғланаётган катталар масаланинг бу томонига ҳам эътиборли бўлсалар, нур устига нур бўларди.

Назира Саидова 60 ёш, пенсионер:
—    Оиланинг бахтли бўлишида диплом унча шарт эмас, деб ўйлайман. Бу дунёдан қанчадан қанча дипломи йўқ бахтиёрлар ўтмади дейсан... Аввало, эр-хотин бир-бирини тушунсин, қўллаб қувватласин, меҳр-муҳаббатини, меҳнатини иззату қадр қилсин. Қолган бари майда-чуйда гап. Мана, бизнинг турмуш қурганимизга қирқ икки йил бўлибди. Ўшанда мен ўн саккиз ёшда, турмуш ўртоғим йигирма икки ёшда эдик. Иккимизда ҳам диплом йўқ эди, далада ишлардик. Ҳар қандай рўзғорда келишмовчилик бўлиши аниқ. Бизнинг турмушимизда ҳам бўлган. Менинг рўзғоримда ҳам  гўшт бўлмаган, иссиқ овқатга шароит бўлмаган кунлар бўлган. Бироқ у пайтларда хотин киши дийдиёсини дастурхон қилиб одамларга овоза қилиши, “вой дод, уйимда ҳеч вақо йўқ, энди очимдан ўламан” деб рўзғорнинг гапини кўчага чиқариши, энг оғири, эримга қараб ўтирсам бирим икки бўлмайди деб, бозорга чиқиб кетиши УЯТ эди-да, болам! Ҳозир қараб туриб ўйланаман, чиройли-чиройли иморатларда яшашяпти, оёқларининг остида чўғдай гиламлар ёнади, қўша-қўша машиналари бор. Аммо-лекин шукронаси йўқ, қизим. Яна бирортаси билан ҳамсуҳбат бўлиб қолсанг, рўзғорнинг кам-кўстидан нолиб, турмушдаги қийинчиликлардан гап бошлашади. Қараб туриб ўйланаман, булар учун БАХт тушунчаси нимани англатаркан-а?
Саволингга келсак, ёшларнинг ўқимишли, олий маълумотли, дипломли бўлиши шарт эмасу, лекин бирор бир ҳунарнинг эгаси бўлиши лозим. Боя айтганимдай, аёл киши елкасига тўрва-халтасини илиб кўчама кўча, бозорма бозор изғиганча, уйида ўтириб бирор ҳунар билан машғул бўлгани афзал. Ҳам ўзига, соғлигига, шаънига гард юқмайди, ҳам фарзандлари назоратдан четда қолмайди. Касбу ҳунарсиз эркак эса... Билмадим, ундайлардан Худо асрасин!..

Анвар Саидов 45 ёш, тадбиркор:
—    Оиланинг бахтли, бекаму кўст ҳаёти жуфтларнинг касбу кори билан бевосита боғлиқ. Биз аёлим билан техникумда ўқиб юрган кезларимиз танишганмиз. Ўшнада мен ҳисобчилик бўлимида, келинойингиз аёллар ва болалар кийимларини бичиш-тикиш бўлимида ўқирди. Йигирма ёшимизда ўқишимизни тамомлаб, оила қурдик.Турмушимизнинг дастлабки йилларида мен туман марказидаги ташкилотларларнинг бирида ишлай бошладим. Рафиқам уйда ўтирарди. Гоҳ-гоҳида қўни-қўшни аёллар кўйлакми, халатми, хуллас бирор нима тикиб беришини сўраб чиқишарди ва у ҳам баҳоли қудрат рўзғорга қарашиб турарди. Бу орада жамиятда ҳам анча ўзгаришлар бўлди. Бирин-кетин фарзандларимиз туғилди, ўз ўзидан менинг маошим йўл харажатларидан ортмай қолди. Хуллас, эр-хотин бир-биримиз билан талашиб, тортишиб юрмай, банкдан кредит олдик. Уйда кичкинагина цех очиб, қишлоқдаги тикувчиликка қўли келишадиган қиз аёлларни ишга таклиф қилдик. Шундай қилиб қийин вазиятдан осон чиқишга уриндик: қишлоқда, ўз уйимизда иш билан банд бўлдик, бошқаларни ҳам ишли қилиб, шунинг ортидан даромад топадиган бўлдик. Менимча, турмуш бўсағасида турган ёшларнинг маълумотли, дипломли, ҳунарли бўлиши шарт. Ахир, қорни оч одам қандай бахтли бўлсин?!

Раъно Саъдуллаева, 40 ёш, уй бекаси:
—    Менимча бахтли турмуш қуриш учун дипломнинг ҳеч қандай аҳамияти йўқ. Айтмоқчиманки, олий маълумотли бўлмаган, оддий кишилар ҳам ҳавас қилса арзирли оилада яшаб келишмоқда. Аммо ҳунари, даромади йўқ одамнинг рўзғорида файз-баракаси бўлмайди. Янада тўғрироғи, меҳнатсевар, ишчан. Фаол кишиларнинг турмуши гўзал ва фаровон бўлиши шубҳасиз. Авваломбор, оила қурган икки инсон, андишали, сабрли, қаноатли ва ориятли бўлсин. Ана шунда, оила бахтиёр, рўзғор фаровон, кўнгиллар хотиржам бўлади.
... Бизнинг фикримизча ҳам, олий маълумот ва диплом бахтли оиланинг асосини ташкил этмайди. Муҳими- жуфтликларнинг аҳиллиги, тотувлиги ва баҳамжиҳатлигида. Рўзғорнинг қут баракаси ҳам эр-хотиннинг ўзаро иноқлиги ва бир-бирини ҳар қадамда қўллаб –қувватлашига боғлиқ. Зеро, бир кун жанжал чиққан уйдан қирқ кун барака арийди, дейди донишманд халқимиз. Яна бир нарса, жуфтлар маънавиятли, заковатли бўлиши ҳам саодат эшигига калит бўлади.
Хўш, азиз муштарий, бу борада сизнинг фикрингиз қандай? Албатта ёзиб юборинг, мулоҳазаларингиз битилган мактубларни кутиб қоламиз.

Умида Адизова тайёрлади.