Фарзандингизни урмасдан, 8 та йўл билан ўзингизга бўйсундиришни хоҳлайсизми?

• 

Подробности

Бўлим: Тарбия

Чиққан санаси: 31 Декабрь 2014

(Нашр қилинган санаси)

Албатта, фарзанд тарбияси кўпинча онага тушади. Шу сабабли бу ишда оналар жуда ҳам сабрли ва чидамли бўлишлари керак. Бу сабр ва чидамлиликлар натижасида фарзанд ўз онасига муҳаббат билан ўсади. Натижада фарзанд онасига, нафақат онасига, балки отасига ҳам бўйсуна бошлайди. Бунга эришиш учун 8 та маслаҳат:

1. Фарзандингизга ижобий тарзда тарбия беринг.
Фарзандингизнинг номаъқул ишларига кичкина жумлалар билан чек қўйинг. Мисол учун:
"Ақлли бўлгин"нинг ўрнига "Тарбияли бўлгин, китобларни отма" ёки "Китобларнинг жойи токчада" каби қисқа жумлалар билан фарзандингизнинг қилаётган ишига чиройли сўнг беринг.

2. Фазандингизга бераётган тарбиянгизни шарҳланг ва унга ўзингиз ҳам амал қилинг.
Фарзандингиз кун бўйи ўйинчоқ ўйинаши мумкин. Баъзида ўйинчоқларни шу бўйича ташлаб кетиши ҳам мумкин. Бундай ўринларда: "Ўйинчоқларни йиғиштир" деган ҳунук амрнинг ўрнига "Ўйинчоқларингни йиғиштириб, жойига қўйсанг, синмайди, йўқолиб ҳам қолмайди" денг.
Агар, унга ҳам унамаса, кўнмаса (йўқ дейдиган бўлса) "Кел бирга йиғиштирамиз" десангиз, бола буни ўйин деб қабул қилади ва рад қилмайди.

3. Фарзандингизнинг тарбиясига алоқадор гаплар айтинг, шахсиятига тегадиган гаплар айтманг.
Фарзандингизга: "Бу яхши иш эмас" денг, унинг шахсиятига тегадиган гап бўлмасин. Масалан, "Нима бўлди сенга?" "Ундай эмасдингку" ваҳоказо каби гаплар болага сальий таъсир қилиб, натижада кейинчалик ўзи мустақил иш қилолмайди ва ўзига ўзи "Бари-бир яхши гап эшитмайман" деб ҳеч нимага ҳафсаласи қолмайди.

4. Фарзандингизнинг хоҳиш истакларига эътибор беринг.
Фарзандингизнинг табиатида ўйинга, ўйинчоққа бўлган муҳаббат кучли бўлади. Бозорга тушганингизда ҳам фарзандингиз дарров ўйинчоқ дўконга шошади. Сиз унга: "Сен ҳозир ўйинчоқ танла, кейинги сафар эса бошқа нарса танлайсан". Ёки у билан: "Бозорга борганда сенда фақат 1 та нарса танлашга имкониятинг бўлади, ёки битта ўйинчоқ олиб бераман" деб келишиб олинг. "Йўқ, кейинги сафар, кейинги сафар" десангиз бола ўзига бўлган ҳурматни сиз суистеъмол қилаётгандек сизга нафрат қилиши ҳам мумкин.
Агар у билан келишсангиз, у ўзининг хоҳишининг ҳам ота онаси олдида қадри борлигини англайди.

5. Фарзандингизни эшитиб, уни тушунишга ҳаракат қилинг.
Фазандингизнинг ҳолатини тушунишга ва уни эшитишга ҳаракат қилинг. Мумкин: оёқ кийими сиқаётганлиги сабаб айтганингизни қилмаётган бўлиши мумкин. Ёки бошқа шу каби сабаб бўлиши мумкин.

6. Маслаҳатлашишга ҳаракат қилинг.
Фарзандингиз бир номаъқул иш қилиб қўйса, унинг сабабини аниқлаб олинг. Балки уни компьютер ўйнашдан ман қилиб қўйгандирсиз ёки бошқа...
Унга: "Ҳозир компьютер ўйнайдиган вақтмас, ўзимнинг ҳам синглимдан жаҳлим чиқиб турибди, ҳозир унга телефон қилиб ҳодисани ҳал қилиб олишим керак" қабилида ўзингиз шу каби ўринларда мисол бўлсангиз, бола ҳам жаҳл чиққанда нима қилиш кераклигини англайди ва уни писмиқ бўлишдан асраган бўласиз, ИншаАллоҳ. (3 кундан ортиқ уришиб юришнинг ҳам олди олинади)

7. Фарзандингизни қўрқитишдан ва порага ўргатишдан четланинг.
Фарзандингизни қўрқитманг, у фақат жаҳлингиз чиққанида сиздан қўрқиб, паришонлигингизда билганини қилиб олишга ўрганади. Оқибатда у шундай нарсага боғланади.
Фарзандингизни порага ҳам ўргатианг, акс ҳолда у сизда пора йўқ бўлган вақтда айтганингизни қилмаслиги мумкин. Пора нархи тўғри келсагина сизга ёрдам бериши мумкин бўлиб қолади. Бу ҳам тарбиясига зиён.

8. Муносиб мақтанг.
Фарзандингиз айтганингизни қилганида "Офарин", "Баракалла" ва "Яхши иш қилибсан" қабилида мақтаб туришингиз, фарзандингиздаги шижоатни кучайтиради.
Баъзида йиғлаганида: "Менга катта кишилардек иш қилганинг ёқди, лекин ҳар нарсага йиғлашинг ҳунук иш" денг.
Баъзи оталар фарзандлари Қуръони Каримдан ёд олса, унинг ёд олганларининг мукофоти сифатида бир лавҳага ёки қоғозга 1 та юлдузча осиб қўйишади, у юлдузчалар 5 тага етганида унга янги ўйинчоқ ёки шунга ўхшаган нарса сотиб олиб беришади.
Албатта, фарзанд тарбияси ҳар қандай онага қийин, лекин улар сабр ва матонатли бўлишса, фарзандлари ўсган сари чеккан меҳнатлари бекорга кетмаганини англашади ва роҳатини кўришади.

Абдуллоҳ Раҳимбоев тайёрлади