Мустаҳкам оила – давлатнинг таянчи

• 

Подробности

Бўлим: Долзарб мавзу

Чиққан санаси: 02 Апрель 2013

(Нашр қилинган санаси)

Бизнинг бош мақсадимиз - асоси меҳнатсевар ва фаровон, аҳлоқан мустаҳкам  ва маданиятли оила бўлган демократия ва ижтимоий адолат жамиятини қадамба-қадам яратишдир. И. Каримов

Оила-жамият қўрғони. Юртбошимизнинг бу борадаги қуйидаги фикрларини таъкидлаш ўринли: “Оила ҳақида гапирар эканмиз, авваламбор, оила ҳаётнинг абадийлигини, авлодларнинг давомийлигини таъминлайдиган, муқаддас урф-одатларимизни сақлайдиган, шу билан бирга, келажак насллар қандай инсон бўлиб етишишига бевосита таъсир кўрсатадиган тарбия ўчоғи эканини тан олишимиз даркор. Шарқда қадим-қадимдан оила муқаддас Ватан саналган. Агар оила соғлом ва мустаҳкам бўлса, маҳаллада тинчлик ва ҳамжиҳатликка эришилади. Бинобарин, маҳалла-юрт мустаҳкам бўлсагина, давлатда осойишталик ва барқарорлик ҳукм суради”.

2012 йилнинг 27 феврал куни Президентимизнинг “Мустаҳкам оила йили” Давлат дастури тўғрисида”ги ПҚ-1717-сон қарори қабул қилинди
ва ушбу қарор билан Давлат дастури тасдиқланди.

Давлат дастурида «Оила соғлом экан – жамият мустаҳкам, жамият мустаҳкам экан – мамлакат барқарор» деган инсонпарвар тамойилдан келиб чиққан ҳолда, қуйидагилар «Мустаҳкам оила йили» Давлат дастурини амалга оширишнинг энг муҳим йўналишлари этиб белгиланди.

Давлат дастурининг I бўлими “Бугунги кун талабларини ҳисобга олган ҳолда оила институтини ривожлантириш ва такомиллаштиришга қаратилган қонунчилик норматив-ҳуқуқий базани янада такомиллаштириш, бу масалага жамиятимиз эътиборини янада кучайтириш” деб номланиб, унда бир қанча норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини ишлаб чиқиш назарда тутилган.

Мазкур лойиҳалар оила институтини янада мустаҳкамлаш
ва ривожлантиришга бевосита даҳлдор бўлиб, улар бир қатор долзарб муаммоларни ҳал қилишни кўзда тутади.

Жумладан, Давлат дастурида Оила кодексига ўзгартириш
ва қўшимчалар киритиш тўғрисида қонун лойиҳаси тайёрлаш назарда тутилган бўлиб, никоҳланувчиларнинг ёшини 18 ёш этиб белгилаш лозимлигини, болаларни асраб олиш механизмини такомиллаштириш,‎ болалар тарбия муассасасига жойлаштирилган боланинг ота-онасидан суд томонидан ундириладиган алиментларни банкда шу бола номига очилган ҳисоб-рақамда жамғариш ва унга вояга етганидан сўнг тўлашни кўзда тутувчи тартибни жорий қилиш масалаларини тартибга солишни назарда тутади.

Шунингдек, Давлат дастурида “Васийлик ва ҳомийлик тўғрисида”ги Қонунни ишлаб чиқиш ҳам белгиланган. Унда васийлик ва ҳомийликни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни кучайтириш, васийлик ва ҳомийлик органларининг ҳуқуқ ҳамда мажбуриятларини белгилаш,‎ васийлик
ва ҳомийликни белгилаш, васийлик ва ҳомийликка олинган шахсларнинг мулкини сақлаш ҳамда бошқариш механизмини такомиллаштириш, етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг ҳуқуқлари ҳамда қонуний манфаатларини ҳимоя қилишнинг ҳуқуқий механизмларини такомиллаштириш масалалари тартибга солинади.

Шу билан бирга, “Болалар уйлари тўғрисидаги Низомни тасдиқлаш тўғрисида”ги лойиҳа ишлаб чиқилиши назарда тутилган. Лойиҳада Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимида болалар уйларини барпо қилиш ва фаолиятини ташкил этиш тартиби, шунингдек уларнинг асосий вазифа ва функциялари,‎ етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни ижтимоий ҳимоя қилишнинг давлат кафолатлари, етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларни ижтимоий ҳимоя қилишни таъминлашда Соғлиқни сақлаш вазирлиги, бошқа манфаатдор вазирлик ва идораларнинг вазифалари белгилаб берилади.

Давлат дастурида қабул қилиниши белгиланган, “Оилавий тадбиркорлик тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг Қонуни жорий йилнинг 2012 йил 26 апрель куни қабул қилинди. Ушбу Қонунда Оилавий корхонани ташкил этиш ва давлат рўйхатидан ўтказиш ҳамда унинг иштирокчиларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ва ушбу корхоналарнинг  фаолияти, корхона иштирокчилари ва ёлланма ходимларининг ижтимоий муҳофазаси масалалари тартибга солинган. Шу билан бирга, ушбу қонунда оилавий корхона фаолияти эркинлигининг кафолатлари,  давлат томонидан қўллаб-қувватлаш ва  оилавий корхона фаолиятини текширишларнинг чекланиши масалалари ҳам тартибга солинган.

Албатта, Давлат дастурини ижросини таъминлашда барча манфаатдор вазирлик ва идоралар, ташкилотлар масъулият билан ёндашишлари, керак бўлса “бир ёқадан бош чиқариб” ишлашлари лозим бўлади.

Бу борада тегишли давлат органлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари яқиндан ҳамкорликда иш олиб борилиши зарур. Президентимиз айтганларидек, “Шу масалаларни ечиш учун хотин-қизлар қўмиталарининг маҳалла ва бошқа жамоат ташкилотлари билан доимий алоқасини йўлга қўйиш, бир ёқадан бош чиқариб ишни ташкил қилиш лозим. Оилада соғлом маънавий-ахлоқий муҳит барпо этишда маҳалла ва хотин-қизлар ташкилотларининг ролини ошириш даркор”.

Адлия вазирлиги ўз навбатида Давлат дастурида назарда тутилган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини ишлаб чиқишда бевосита иштирок этишга, уларга қонунчилик нуқтаи назаридан ўз хулосаларини беради.

Бунда, албатта муаммоларни аниқлаш ва уларни ҳал қилиш бўйича таклифлар ишлаб чиқишда масъул бўлган вазирлик ва идоралар фаол ҳаракат қилишлари, қабул қилиниши лозим деб ҳисобланадиган ҳар бир норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳасини пухта, сифатли тайёрлашлари, асослантиришлари ва белгиланган тартибда ҳуқуқий экспертизадан ўтказиш учун Адлия вазирлигига тақдим этишлари керак бўлади.

Муаллиф: Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги маъсул ходими Музаффар Махмадаминов