Оиладаги келишмовчиликлар ва уларни ҳал этиш йўллари

• 

Подробности

Бўлим: Долзарб мавзу

Чиққан санаси: 02 Апрель 2013

(Нашр қилинган санаси)

 

 

 

Соғлом оила келишмовчиликларни ҳал қилишни билади, муаммоларни ҳал эта олади ва оилада ҳамма бўйсуниши лозим бўлган қоидалар мавжуд бўлади. Аслида муаммо келишмовчиликда эмас, муносабатдадир. Чунки тортишув ва келишмовчиликлар бу табиий ҳол бўлиб, жуфтларнинг бунга, албатта, эҳтиёжлари бўлади.
Келишмовчилик чиқмасин деб бутун муаммолар хаспўшланадиган ва ичга ютиладиган бўлса, бир кун келиб йиғилиб колган муаммолар катта можароларга сабаб бўлиши мумкин. Жуфтлар ўртасидаги яқинлик алоқалари таранглашади, яъни севги, ҳурмат ва ишонч туйғулари заифлашади. Тартиб йўқолади.
Ўзаро ҳақоратлашлар, жанжаллар, бақириб-чақириш, уриш, ҳатто калтаклаш оқибатида эр-хотин бирга яшай олмай қолади. Бундай ҳаёт жинсий муносабатларга ҳам ўз таъсирини кўрсатади.
Жинсий бузилиш ва қониқмаслик туфайли жуфтларда пайдо бўладиган таранглашув эса келишмовчиликларнинг янада ортишига сабаб бўлади. Шу тариқа оила боши берк кўчага кириб қолади. Охири йўқ тортишув ва жанжаллар ниҳоят уларни ҳаётдан бездиради. Бироқ тортишувлар турмушни сақлаб қолиш учун амалга оширилаётган бўлса, муаммолар осон ва ижобий ҳал этилиши мумкин.
Сиз, аввало, турмуш ўртоғингиз ва ўзингиздаги ғазаб ва хафагарчилик сабабларини аниқланг. Бу сабабларни аниқлашда “ақлга мослаш” деб номланадиган ҳимоя механизмидан, ёмон ният ва шошилинч хулосалардан ўзингизни узок тутинг.
Бошқа сабаблардан келиб чиққан ғазаб аламини турмуш ўртоғингиздан ол ишга уринманг. Унга сизнинг бу туйғулардан халос бўлишингизда ёрдам беришига фурсат беринг.

Турмуш ўртоғингизнинг сизни ғазаблантирган, хафа қилган, ташвишга солган хатти-ҳаракатларига муносабат билдиришдан олдин бир ўйлаб кўринг. Бунга сизнинг ҳаракатларингиз сабаб бўлган бўлиши мумкинми?

Турмуш ўртоғингизнинг жаҳли чиқишига, ранжишига ва ташвишланишига сабаб бўладиган томонларингиз ҳақида ўйланг. Хатти-ҳаракатларингиз ўртасидаги ўзаро у мумий жиҳатларни кўришга ҳаракат қилинг. Узингизни турмуш ўртоғингизнинг ўрнига қўйиб кўринг.

Тортишув ва тўқнашувларни ижобий якунлаш учун қуйидаги тавсияларга риоя қилиш фойдалидир.

1. Томонлар тортишувларда ҳақиқий эмас, балки ниқобли юздан фойдаланаётган бўлса, уларни яраштириш ва муаммо-ни ҳал этиш иложсиз бўлади, бу худди ўша ниқобнинг ўзини ўзгартиргандекгап. Бу эса ҳакиқатда ҳеч нарса ўзгармаганини, муаммо ечилмаганини билдиради. Шундай экан, ниқобларни ечиб ҳақиқий юзингизни кўрсатинг. Чунки ниқобланиш соғлом алоқани йўққа чиқаради.
2. Ечим осонлашиши учун келишмовчилик нуқтасини тўғри аниқлаш зарур. Бу эса турмуш ўртоғингизнинг нима демоқчи, қилмоқчи эканини тўғри билиш керак деганидир. У ҳолда аввал ният ва мақсадни ўрганинг.
3. Туйғу ва фикрларингизни кўпиртирмасдан ва озайтирмасдан табиий ҳолда ўртага кўйинг. Агар тушмуш ўртоғингиз акс таъсирни кўпиртираётганингизни сезса, бошқа ҳолатларда ҳам ҳаракатларингизни худди шу тарзда қабул қилади. Жаҳл қилиш керак бўлмаган ерларда акс таъсир кўрсатганлар асл ғазабланиш керак бўлган ерларда ё бундан ҳам зўравонлик йўлига мурожаат қиладилар, ё чорасиз қоладилар. Унутмаслик керакки, чегарадан чиққан зўравонлик асл мақсад бўлган ҳикматни йўк қилади. Ўзига ишонган ва ўзини ҳурмат қилган киши, шубҳасиз, турмуш ўртоғига ишонади ва унга ҳурмат кўрсатади.
4. Бир-бирингизнинг хатоларингизни кўп, ижобий хислатларингизни кам кўриш ўрнига, бунинг тескарисини бажа-ринг. Агар бунинг имкони бўлмаса, унда объектив ёндашишга ҳаракат қилинг.
5. Муаммоларга фақатгина ўша пайтдаги ҳолатга кўра ёндашинг, эски гапларни кавламанг. Шундай қилинса, муам-мо осон ҳал бўлади. Жуфтлар муносабатларини ўтмишдаги афсусланишлар, айбловлар ва аразлашлар устига эмас, келажакдаги мақсадлар, умид ва ишонч устига қуришга интилиши зарур.
6. Эр-хотин ўртасида доимо бир томон насиҳат берувчи ва иккинчи томон насиҳат тингловчи бўлмаслиги лозим. Ҳар икки томон ҳам маслаҳат берувчи ва олувчи бўлиши лозим. Агар жуфтлар ўртасида бу каби адолат ўрнатилмай насиҳат берувчи томонни назорат киладиган механизм шаклланмаса, у ўзини хатосиз ва нуқсонсиз кўра бошлайди. Бу эса оилани деспотик оилага айлантиради. Бундай оила шароитида улғайган аъзолар “итоатли киши” бўлиши мумкин, бирок ўз шахсиятига ва дунёқарашига эга инсон бўлмайди.
7. Жанжалкаш ҳам бўлманг. Баҳслашиш инсон табиатига хос бўлган хусусиятдир. Бирок уни ҳар бир инсон назорат килиб, ўрнида ишлата олиши мумкин.
8. Соғлом оила муҳитида тортишувдан мақсад устун ке-лиш ёки босим ўтказишдан иборат бўлмай, балки ҳақиқатни қарор топдириш ва энг маъқул қарорга эришишдир. Шу боисдан босим йўли билан эмас, тушунтириш йўли билан, тўқнашув йўли эмас, келишув йўли билан, тажовуз йўли билан эмас, илиқ муносабат йўли билан бу ишни амалга ошириш талаб этилади. Баҳсда сенинг ғолиб бўлишингдан кўра келишув ғалаба козониши фойдалироқ бўлади. Ким ҳақ экани эмас, нима тўғри экани муҳим бўлса, ана ўшанда муаммолар осон ҳал бўлади.
9. Тортишувда шахсиятга тегманг. Жуфтларнинг энг кат-та хатоси бир-бирининг шахсиятига тегишларидир. Бу кишининг ўзи ўтирган шохни кесиши билан баробар. Жуфтлардан бирининг ўзига ишонмайдиган, шахси озор кўрган бўлиши иккинчисининг фахри эмас, балки йўқотиши бўлади.
10. Тортишувни тўқнашувга айлантирмаслик учун жаҳлингиз босилгандан кейингина ҳаракатланишни бошланг.
11. Ҳукм чиқармасдан ўз фикрларингизни турмуш ўртоғингизга қисқа ва лўнда қилиб етказишга ҳаракат қилинг. Агар овқат ўз вақтида тайёрланмаган бўлса “сен масъулиятсизсан” дейишингиз ҳукм чиқаришдир. Бундай ҳолатда “Хотин, қорним жуда очиб кетди, кеч қолибсизлар” ифодаси етарлидир. Биринчи айтилган гап сизни “хўжайин”га, иккинчи ифода эса “турмуш ўртоқ”қа айлантиради. Шундай экан оилада ким эканингизни ва ким бўлмоқчи эканингизни аниқлаб олишингиз зарур.
12. Бир-бирингизни бошқалар билан қиёсламанг.

"Бахтли оила - бахтли фарзанд" китобидан