Фарзанд билан қачон зино ҳақида гаплашса бўлади?

• 

Подробности

Бўлим: Таҳлил

Чиққан санаси: 02 Апрель 2013

(Нашр қилинган санаси)

Ўғлим билан бўлиб ўтган ва биз бу ҳолатдан чиқишга ҳаракат қилган иккита мисолни келтираман. Эҳтимол, кимгадир бу фарзанд тарбиясида асқотади.

Ўтган йили тўрт ёшли ўғлим билан кўчада сайр қилиб юриб, очиқчасига ўпишиб турган йигит ва қизни кўриб қолдик. Ўғлим уларга узоқ вақт сукут билан тикилиб турди. Ҳатто ёнларидан ўтаётганимизда ҳам уларга қарашни давом этди. Ўғлим калласида глобал ақлий ҳаракатлар юз бераётганини, турли хил фикрлар пайдо бўлаётганини сездим, аммо у ўз фикрларини мен билан ўртоқлашгани йўқ. Шунчаки ҳолатни сукут ичра тамоша қилди. Мен аввалига унинг изоҳини кутдим. Бироқ у жим эди. Шундан сўнг эҳтиёткорона ундан сўрай бошладим: нимани кўрдинг, қаерга қарадинг, нима ҳақида ўйладинг. Лекин ўғлим бу ҳақида гап очиш ва ўз фикрини билдиришни истамади.

Ана шундай, тўрт ёшли бола ўз кўрганлари билан ўртоқлашишни истамади. Фарзандларимиз бундай вазиятларга тез-тез гувоҳ бўлиб туришади: кўчаларда, реклама лавҳаларида, телевизорларда... Биз ўзимизни билмаганга, кўрмаганга олишимиз мумкин. Бироқ фарзандларимиз дунёқарашларида биз мусулмон ота-оналар истамайдиган нарсалар шаклланаётган бўлса-чи?

Иккинчи ҳолат яқинда рўй берди. Ўғлим беш ёшда. Биз сайр қилаётган эдик. Савдо растаси ёнидан ўтаётгандик, бир жуфтлик ўтирган экан. Қиз йигитнинг тиззасида ўтирибди, у эса уни қучоқламоқда. Кулгилар, ноз-қарашмалар (флирт) ва ўпишишлар... Ўғлим ўша тарафига қарашни бошлади. Унга оҳиста: “Карим, керак эмас, у ёққа қарама...”, дедим. У “нега?”, деб сўради. Мен уларнинг хатти-ҳаракатлари ножоиздир. Чунки йигит ва қиз ҳали эр-хотин эмас, деб жавоб бердим.

Улар эр-хотин бўлишса ҳам ҳеч ким кўрмайдиган жойда ўпишишлари керак бўлади.
Мусулмонлар аввал никоҳ ўқишади, кейин ўпишиб, қучоқлаши мумкин бўлади.
Бу орада яқинда бир никоҳ маросимига борганимизни эсладик. Имом хутба ўқиди, йигит ва қизни эр ва хотин деб эълон қилди.
Сўнг ўғлим сўради:
- Менинг аёлим ким бўлади?
- Муслима, инша Аллоҳ.
- Мен унинг муслима эканлигини қаердан биламан?
- Ўзинг нима деб ўйлайсан? – дедим мен.
- Ҳмм, у ўранган бўлади.
- Тўғри!
- Балки, у насроний бўлиб қолса-чи? Чунки улар ҳам рўмол ўрашади-ку, - деб кулди ўғлим.
- Насронийлар рўмолни бошқача ўрашади, - деб, аҳли китобларнинг рўмол ўрашини ўғлимга кўрсатиб бердим.
Кўриб турганимиздек, бу нарсалар биз ўйлаган вақтдан ҳам эрта содир бўлмоқда. Фарзанд балоғатга етиб Ислом ибодатларига мукаллаф бўлиб, жинсий балоғатга етганида бунга ўхшаш саволлар одатда берилмайди. Кўп ота-оналар кичкинтойлари тўсатдан берган саволларга тайёр бўлишмайди. Бироқ мактабгача бўлган кичкинтойлар ривожланиш босқичида бу нормал ва тўғри ҳолатдир. Бунга ўхшаш фикрлар ва саволлар кичкинтойларимизнинг 4-5 ёшларида пайдо бўла бошлайди. Аммо ҳеч ҳам қўрқманг ва эсда тутингки, бу босқичдаги боланинг жинсий ривожланиши одатда фақат танишиш характерига эга. Бола дунёнинг тузилиши ҳақида саволлар берганидек бу ҳақида ҳам савол бериб қолиши мумкин. Нозик саволларга жавоб тарзидаги катталарнинг салбий кайфиятлари боланинг ҳафсаласини пир қилади ва уни ишончли маълумотлардан маҳрум этади. Умуман савол беришдан қочадиган қилади ҳамда ота-онасидан эрта бегоналашувининг бошланишига олиб келади.

Фарзандингиз ўсмир ёшиданоқ “Парвардигор розилиги”, “савоб ва гуноҳ”, “ҳижоб”, “аврат”, “сабр” ҳамда бошқа тушунчаларни шунчаки расмий сўзлар, маълумотлар даражасида эмас, балки қалби, онги билан англашига эришишга интилинг. Ўғил, қизларимиздаги ахлоқ иммунитети ҳосил бўлиши айнан бизларга боғлиқ бўлади.

Кичкинтойларимизга болалигидан бошлаб эркак ва аёлнинг никоҳсиз муносабатлари қаттиқ тақиқланганини сингдириб боришимиз керак. Агар қиз билан йигит никоҳгача учрашиб юришса, бу гуноҳ бўлади. Унинг кўп синфдошлари, тенқурлари “юришни” бошлашади, танишишади ва бир-бирларига ўз “жасоратлари” билан мақтанишади. Бу билан ёшлигидан эмланган болаларимиз эътиқоди ҳаётнинг воқеилиги ва ўз гормонал фонлари билан тўқнашади.

Баҳор ҳам келади, жийда ҳам гуллайди, аммо шаҳар ва қишлоқларимиз кўчалари гуноҳлардан ҳоли эмас. Ҳозир гувоҳ бўлган ҳолатлардан “фойдаланган” ҳолда  кичкинтойларимизга нима яхши ва нима ёмон эканини тушунтиришимиз лозим. Кўпчилигимиз одам қайнаган кўчаларда яшаймиз ва назаримизни ҳамда болаларимизнинг назарини тақиқланган нарсалардан юз фоиз ҳимоя қила олишимиз амалда мумкин эмас.
Демак, эҳтимол муаммони ҳал қилиб, олға юриш, ўзимизда ва болаларимизда ахлоқий иммунитетни ишлаб чиқиш муаммолардан қочишга интилиш ҳамда атрофда ҳеч нарса содир бўлмаётгандек тасаввурга боришдан тўғрироқдир.

Шу боис тўғридан тўғри “Уларга қарама!!! Айтимку бу харом деб” тақиқлаш мумкин эмас. Нега бундай қилмас кераклигини ётиғи билан тушунтириш керак. Юз берган ҳолатни ўзингиз ва фарзандингиз ўртасидаги самимий мулоқат учун фойдаланинг. Бу фарзандингизга динимиз ҳақида яхши бирон нарсани гапириб бериш учун қулай имкондир. Болангиз сиз билан самимий мулоқат қилаётган экан вазиятдан унумли фойдаланиш керак. Уни ўзингиздан узоқлашишига йўқ қўйманг ёки ҳаммаси ўз-ўзидан тинчиб кетади, деган хом хаёлга ҳам борманг. Ва яна. Мен бу кузатишларимни сизларга айтишим билан ҳаққа даво қилаётганим йўқ! Мен шунчаки ўз фикрларимни айтдим, халос.

Юлия Замалетдинова, психология фанлар намзоди,
«Светлячок ва унинг дўстлари» журналининг бош муҳаррири
Абу Муслим (эркин таржима)